Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Het belang van taal in sociaal werk

Sociaal werker van het jaar 2021 Nanneke Jager wees er al eens op hoe talig de samenleving is. Veel meer mensen dan vaak gedacht wordt, hebben moeite om daarin mee te komen. Naar schatting 2,5 miljoen mensen hebben bijvoorbeeld problemen met lezen en schrijven. Brieven blijven daardoor ongeopend, mails worden niet gelezen, problemen stapelen zich op, mensen worden uitgesloten. Dat is een onderschat maatschappelijk probleem, zo constateert Sonja van Rooijen in deze special over taal en sociaal werk. Waarom een special over taal?

Taal is om te beginnen in het dagelijkse werk overal, zo betoogt sociaal werker en afzwaaiend redactielid Werner van de Vrede. Het is belangrijk om zich bewust te zijn van haar macht én beperkingen. Met taal worden mensen in kasten gestopt. Maar met diezelfde taal kunnen personen ook in staat gesteld worden vollediger mens te zijn, zo stelt politicoloog en journalist Mounir Samuel. Hij scheef een vlijmscherp boek over taal en sociale uitsluiting. We vroegen hem naar de betekenis ervan voor sociaal werkers. Via taal kunnen mensen bovendien hun mogelijkheden uitbreiden. Muriël Steegstra, Marleen van der Leij en Sasja Bosch vertellen over hun missie om in Utrecht mensen daarin te helpen.

Ook als je niet goed voor jezelf kunt spreken, is inspraak belangrijk. Maar hoe gaat dat? Laura Mudde en Gustaaf deden onderzoek naar de praktijk van hulp aan mensen met een lichte tot ernstig meervoudige verstandelijke beperking. En wat betekent contact aangaan met iemand wiens spraak helemaal verstomd is? Daarover schrijft Cathalijne Smulders. Veel jongeren spreken vandaag de dag meerdere talen. Hoe gaan professionals daarmee om en welke lessen leren we daaruit? Catherine van Beuningen en Daniela Polišenská geven antwoord. En is straattaal een wereldwijd fenomeen? Jolanda Berends, Karin landsbergen en Feruze Sarikas gingen in Panama op het congres van de IFSW, IASSW en ICSW op onderzoek uit.

De minister van VWS beloofde vorig jaar de inzet van tolken in de jeugdzorg beter te regelen. Schoolmaatschappelijk werker Klodiana Kalemaj en Britt Kiene vertellen waarom álle sociaal werkers met tolken moeten kunnen werken, als de situatie daarom vraagt. En waarom is het belangrijk om stil te staan bij vakjargon en het ideologische karakter van de woorden waarmee sociaal werkers mensen aanspreken? Richard de Brabander legt dat uit. Leest u vooral ook de gastcolumns van Diony Gen over ‘omgekeerde integratie bij anderstalige dove nieuwkomers’ en Jeanet de Jong over ‘taal als tegenmacht’. Taal is ook in het werk van sociaal werkers – inderdaad – overal.