Vanaf 1947 verscheen Tijdschrift voor het Maatschappelijk Werk. Vlak voordat Willem Drees minister-president werd, schreef hij als minister van Sociale Zaken een voorwoord in het eerste nummer: ‘De materiële en geestelijke nood, waarin ons volk ten gevolge van de oorlog verkeert, is nog ontstellend groot. Hij vraagt van hen, die geroepen zijn deze nood te lenigen en te bestrijden, in toenemende mate gefundeerde, theoretische en practische kennis van het zo bij uitstek gecompliceerde terrein van het maatschappelijk werk.’ Het valt op met hoeveel respect Drees schrijft over het sociaal werk dat in het eerste decennium na de oorlog op veel positieve belangstelling van de politiek kon rekenen. Er kwam zelfs een minister van Maatschappelijk Werk, Marga Klompé.
In 1947 werd ook de voorloper van de BPSW opgericht, de Bond van Maatschappelijk Werkers, die onder meer tot doel had dat ‘alleen zij de titel van “maatschappelijk werker” mogen voeren, die uit hoofde van een diploma voldoen aan de eis van vakbekwaamheid.’ Ook voor onze tijd een zeer actueel thema nu er steeds vaker ‘sociaal werkers’ worden aangesteld die niet de gelijknamige beroepsopleiding hebben gevolgd.
Grasduinen
De twee citaten uit Tijdschrift voor Maatschappelijk Werk zijn binnenkort voor iedereen die zich voor de geschiedenis van het sociaal werk interesseert, eenvoudig te vinden omdat de BPSW alle jaargangen van 1947 tot 1972 heeft gedigitaliseerd, mede dankzij een subsidie van de Marie Kamphuisstichting. De tijdschriften zijn eenvoudig op onderwerp te raadplegen. Wie een avondje gaat grasduinen in de duizenden pagina’s van het tijdschrift raakt al snel onder de indruk van de rijke geschiedenis van het sociaal werk. Als de nieuwe website van de BPSW live gaat, zijn deze en andere tijdschriften van sociaal werkers voor iedereen toegankelijk. Kennis van de geschiedenis van je beroep draagt bij aan je beroepsidentiteit. Ook voor studenten een belangrijke bron voor het doen van onderzoek. De BPSW beheert al meerdere archieven van sociaal werkers, waaronder het bijzondere archief van Marie Kamphuis en delen van archieven van onder anderen Bertje Jens (auteur van de eerste beroepscode), van de veel te vroeg overleden Margo Scholte, lector Maatschappelijk Werk, en recent ontvingen we van Nel Jagt zelf haar rijke bibliotheek, met onder meer haar langjarige correspondentie met Marie Kamphuis.1
Animo
Het ontsluiten van de sociaal werk-archieven is een belangrijk doel van het binnenkort op te richten Historisch Centrum Sociaal Werk (HCSW). Er zijn al veel bronnen ontsloten via de onvolprezen site van de Canon Sociaal werk.2
Jos van der Lans heeft als initiatiefnemer van de Canon en het Historisch Centrum contact gezocht met Movisie en de BPSW om gezamenlijk het nieuwe centrum te ontwikkelen. Inmiddels is er bij meer partijen animo voor dit initiatief. We hopen dat dit enthousiasme
ook zal leiden tot een bescheiden structurele financiering van het centrum; net als de Canon wordt dit nu grotendeels door bevlogen vrijwilligers vormgegeven. Het centrum zal ook wetenschappelijk onderzoek naar de geschiedenis van het sociaal werk stimuleren. Het Marie Kamphuisarchief wordt nu al regelmatig geraadpleegd door Nederlandse en buitenlandse onderzoekers. •
Door Jan Willem Bruins, directeur BPSW
Heb je weet van interessante archieven van sociaal werkers, laat het ons weten via info@bpsw.nl. Al deze bronnen vormen samen de historische schatkamer van het sociaal werk. Wil je zelf bijdragen aan deze schatkamer? We horen graag van je!
