Over ‘het werken met mensen’ schrijven we vaak. Over de problemen van de sociaal zwakkeren, maximaal moeten participeren in de samenleving, het leven in achterstandswijken, complexe gezinssituaties. Meestal schrijven we vanuit het perspectief van de cliënten. En dat kan variëren van dakloze Nederlanders, verwarde mensen, buren met schulden, tot laaggeletterden bijvoorbeeld. Maar professionals werken vaak met problematiek die hen zelf ook raakt, hoe ervaren ze ook zijn. Ook wanneer die samenleving maar niet verbetert. Hoe gaan ze daarmee om? Krijgen ze supervisie of intervisie, werkbegeleiding in de organisatie of zijn ze in de opleiding daar al eerder mee vertrouwd gemaakt?

Liza Bruinhart en Hanske Douwenga vinden dat van de huidige professional fundamenteel iets anders wordt gevraagd. Het werken vanuit het cliëntperspectief staat meer dan ooit voorop. Zij introduceren de spiegelreflectie methode waarbij studenten ingezet worden als ‘spiegel’ ten behoeve van de professional. Chantal van Lieshout, onderzoeker lectoraat HS Zuyd en collega’s constateren dat professionals zich te vaak overgeven aan het dominante denken van de gemeente en het management en dat hun professionele stem verloren dreigt te gaan. Een professionele standaard en permanente reflectie daarop zijn broodnodig. POH Jolande IJkema vertelt over haar werkzaamheden in samenwerking met de huisarts en over een druk bezette agenda waardoor het bijna niet lukt om stil te staan bij het werk. De nodige tijd voor reflectie ontbreekt.

Er is een periode geweest dat met name studenten kreunden dat ze zich suf reflecteerden in de opleiding en totaal niet begrepen waar dat voor nodig was. Als we de definitie uit 2019 van M.J. Geenen, onderzoeker aan de HU, hanteren dat reflecteren terugblikken is op je ervaring in een bepaalde werksituatie, bewust te worden daarvan en dat te verbinden aan kennis en daarvan te leren, dan wordt tijd voor reflectie in 2020 heel noodzakelijk.