Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

BOEKEN

Dit helder geschreven en goed gestructureerde boek is primair bedoeld voor het zorg- en veiligheidsdomein, maar is een aanrader voor iedereen die meer wil weten over of te maken heeft met georganiseerd vrijwilligerswerk.

https://static-content.springer.com/image/art%3A10.1007%2Fs12459-022-1503-z/MediaObjects/12459_2022_1503_Fig1_HTML.jpg

Vrijwilligersmanagement

Door Erik van de Langkruis, teamleider activering en participatie Civic, Amsterdam
Het is opmerkelijk dat de auteurs zich hebben beperkt tot de domeinen zorg en veiligheid, zeker gezien de bredere behoefte aan goede informatie op dit vlak en de zeer bruikbare informatie voor allerlei domeinen die het boek biedt. Kortom, laat je niet misleiden door de titel, dit boekje is interessant voor iedereen die affiniteit heeft met de organisatie van vrijwilligerswerk. Er komen allerlei elementen aan bod die nodig zijn om visie en beleid te vormen over het werken met vrijwilligers in het zorg- en veiligheidsdomein. Daarnaast biedt het boek heel veel bruikbare en heldere informatie en advies voor het ontwikkelen en onderhouden van vrijwilligersbeleid in het algemeen.

Steeds meer zijn allerlei professionele organisaties in grote mate afhankelijk geworden van vrijwillige inzet. Dit vraagt om zorgvuldige afstemming. Het managen van vrijwilligers binnen een formele setting is verre van eenvoudig, maar inmiddels niet meer weg te denken uit de inrichting van onze participatiesamenleving. Vrijwilligersmanagement in het zorg- en veiligheidsdomein geeft handige adviezen hoe hierop te acteren. Goede en heldere informatie als basis voor nieuw beleid of als naslagwerk wanneer advies nodig is op allerlei terreinen. Helderheid en praktisch nut zijn troef en de auteurs zijn goed op de hoogte van de spanningen en uitdagingen van het vrijwilligerswerk. Dit boek is een must voor bijvoorbeeld beleidsmakers, ambtenaren, managers, vrijwilligerscoördinatoren en sociaal werkers die meer inzicht willen in het faciliteren en structureren van vrijwilligerswerk.

De auteurs bespreken verschillende organisatie- en samenwerkingsmodellen voor (forensisch) vrijwilligerswerk en voorbeelden van samenwerkingen uit de praktijk. De rol van de vrijwilligerscoördinator bij het werven, trainen, inzetten en begeleiden van vrijwilligers komt uitgebreid aan bod. Snel en grondig inzicht verwerven op dit terrein? Met de elementaire inzicht uit dit boek is vrijwilligersmanagement kinderspel voor iedereen die het wil doorgronden.
Hoïng, M., Alard, A., Dartel, S., van, (2022)
Vrijwilligersmanagement in het zorg- en veiligheidsdomein
Bussum: Uitgeverij Coutinho. (181 pg., €26,95)

Participatieland

Door Sanne te Stroete, Vakontwikkelaar bij Kwadraad

De beweging van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving is nu een jaar of tien aan de gang. Nederland Participatieland biedt zicht op wat dit in de praktijk heeft betekend, en dan met name of inwoners en professionals ervaren dat er meer samenhang is ontstaan in de ondersteuning voor inwoners. Antwoorden op deze vraag komen in verschillende hoofdstukken aan bod, steeds aan de hand van literatuur en praktijkonderzoek.

https://static-content.springer.com/image/art%3A10.1007%2Fs12459-022-1503-z/MediaObjects/12459_2022_1503_Fig2_HTML.jpg
Het boek start met het schetsen van de context van de decentralisaties. Welke rol had en heeft de overheid in de verzorgingsstaat en wat is precies de gedachte achter deze transitie? Voor lezers die hier onvoldoende in thuis zijn, is deze schets interessant en geeft die duidelijk de paradigmaverandering weer van de afgelopen decennia. Daarin is, in plaats van een accent op het probleem, toenemende aandacht te zien voor de mens als geheel, in interactie met de omgeving.
In het middendeel van het boek staan de verschillende, door het Centrum voor Samenlevingsvraagstukken uitgevoerde onderzoeken gepresenteerd. Deze praktijkonderzoeken geven een goede weergave van de vaak weerbarstige praktijk in het sociale domein. De verschillende spanningsvelden die beschreven staan, zullen herkenbaar zijn voor iedereen die werkt in een sociaal wijkteam. Zoals de spanning tussen autonomie voor de professional versus de behoefte aan kaders of die tussen het informeel of juist formeel aanpakken van hulpvragen. Door dergelijke beschrijvingen is het een herkenbaar boek voor iedereen die in de context van de decentralisaties werkt. Het boek laat goede duidingen zien van dilemma’s en geeft handvatten om hiermee om te gaan.
Het boek eindigt met conclusies en aanbevelingen. Hierin staan vier kwesties die nog niet opgelost zijn, of waarin nog geen goede middenweg is gevonden. Een voorbeeld is het integraal of generalistisch werken versus het gespecialiseerd werken. Een generalist die gespecialiseerd is in alles zou het mooist zijn, maar dat is natuurlijk onmogelijk. Nederland participatieland laat je van een afstand kijken naar de werkpraktijk en duidt waarom bepaalde spanningen en dilemma’s steeds terugkomen.
Jager-Vreugdenhil, M., Algera, M., Bos-de Groot, E., Haarsma-Wisselink, A., Stouten-Hanekamp, M., Van der Vinne, T., (2022)
Nederland participatieland
Zwolle: Hogeschool Viaa (198 pg., €25,-, ook gratis te downloaden)

Samenwerking rondom psychische problematiek in de wijk

https://static-content.springer.com/image/art%3A10.1007%2Fs12459-022-1503-z/MediaObjects/12459_2022_1503_Fig3_HTML.jpg
Door Lennie Haarsma, redactielid
Hoe zorgen we dat in 2030 alle burgers in Nederland, ook mensen met psychische klachten of een psychiatrische aandoening, zijn opgenomen in een inclusieve samenleving en met plezier wonen en participeren in de wijk? Met deze vraag in gedachte kwam GGZ in de wijk, participatief samenwerken in het sociaal en verpleegkundig domein tot stand. Van professionals wordt verwacht dat ze zich verhouden tot mensen met hulpbehoeften enerzijds en tot de juridische, politieke en sociale complexe kaders anderzijds. Vanuit educatief oogpunt ligt de focus van GGZ in de wijk bij verpleegkundigen en sociaal werkers in opleiding. De inhoud is waardevol voor alle beroepsgroepen die betrokken zijn bij mensen met psychische problematiek in de wijk.

Deel I gaat over de wijk als verzamelplaats van burgers, professionals, organisaties en andersoortige partijen met allemaal weer eigen ideeën, wensen, visies en werkwijzen. Het tweede deel behandelt praktische handvatten voor samenwerking in de wijk, zowel vanuit de rol van competente beroepsbeoefenaar als vanuit de dominante visie op gezondheid. In het derde deel komen verschillende ethische dilemma’s aan bod en wordt nogmaals de belangrijke rol van de professional benoemd: belangenbehartiger van burgers en cliënten met mentale en psychosociale (gezondheids)problemen.

Fuusje de Graaff en Jasmijn de Lange wijden een interessant hoofdstuk aan de rol van de competente professional in de wijk. Ze gaan expliciet in op de expertise die verpleegkundigen en sociaal werkers kunnen inbrengen in samenwerkingsverbanden ten behoeve van wijkbewoners die, langdurig of tijdelijk, kampen met psychosociale en psychiatrische hulpbehoeften. Er bestaan verschillen in het perspectief, het handelen en de doelen van verpleegkundigen (die gericht zijn op gezondheidsbevordering van individuen en doelgroepen) en van sociaal werkers (die focussen op sociaal welbevinden vanuit maatschappelijk oogpunt). Maar een belangrijke overeenkomst tussen de twee groepen is dat beiden gericht zijn op werken met mensen en op maatwerk leveren. Dat vergt veel flexibiliteit in het handelen en goede contactuele eigenschappen.
GGZ in de wijk biedt een veelzijdige kijk op het brede werkveld van de ggz in de wijk en op actuele thema’s en ontwikkelingen die zich daarbinnen voordoen. De vele praktijkvoorbeelden en opdrachten aan het eind van ieder hoofdstuk geven helder zicht op de manier waarop verpleegkundigen en sociaal werkers kunnen samenwerken ten behoeve van mensen met psychische problemen in de wijk en op hoe professionals de integrale dienstverlening in de wijk kunnen verbeteren.
Lange, J., de, Metze, R., Westen, K., (red) (2022)
GGZ in de wijk, participatief samenwerken in het sociaal en verpleegkundig domein
Houten: Bohn Stafleu van Loghum (156 pg., €34,95)

Ouderschap op het scherpst van de snede

https://static-content.springer.com/image/art%3A10.1007%2Fs12459-022-1503-z/MediaObjects/12459_2022_1503_Fig4_HTML.jpg
Door Bob de Raadt, medisch maatschappelijk werker, methodisch ouderbegeleider, contextueel hulpverlener en gastdocent bij Erasmus MC Academie
Elk jaar sterven er in ons land ruim duizend kinderen in de leeftijd van nul tot twintig jaar. Ouders die hun kind verliezen belanden in de ergste nachtmerrie denkbaar. Een achtbaan van spanning, onzekerheid, verdriet, hoop, teleurstelling, eenzaamheid, steun vanuit hun eigen netwerk, vermoeidheid, onbegrip, geleefd worden, afhankelijkheid en uiteindelijk rouw: rauwe rouw, die levenslang meegaat. De herinnering aan hun overleden kind blijft. In dit boek staan zeven verhalen van ouders voor wie dit werkelijkheid werd.

Uitgebreid vertellen zij over het ziek worden van hun kind. Over het ingrijpende behandelproces, de gesprekken met artsen, verpleegkundigen, familieleden. Over de enorme onzekerheid, de wanhoop, het eindeloze wachten, dicht bij het kind willen zijn, troost bieden, de tergende rusteloosheid van ‘hoe-zal-dit aflopen’, de pijn die hoort bij je kind zien lijden. Het zijn verhalen van ouderschap op het scherpst van de snede: ouderliefde in betrokkenheid, waakzaamheid en zorgzaamheid. Maar ook van vaders en moeders die in hun rol als ouders samen, op een eigen en verbindende manier, voor hun kind klaarstaan, en elkaar in de periode van rouw en verlies steunen en aanvullen. Het boek is een herinneringsboek en tevens een oprecht eerbetoon aan de overleden kinderen: Kester, Livvia, Daaf, Dide, Kyan, Giulia en Ize. Een waardig en waardevol monument van blijvende herinneringen aan hen die nooit voorbij zijn.

Wij zijn nooit voorbij besluit met nuttige tips over leeftijdsgebonden ontwikkelingsaspecten bij kinderen die terminaal ziek zijn. Het boek is een uitgave van Stichting Nooit Voorbij, die hulp biedt aan ouders met een terminaal ziek kind.
Louwen-van Bekkum, M, Stap, D., Roelofs, C., e.a. (2022)
Wij zijn nooit voorbij
Spaarndam: Uitgeverij Nooit Voorbij (415 pg., €29,95)

Van neo- naar illiberalisme

https://static-content.springer.com/image/art%3A10.1007%2Fs12459-022-1503-z/MediaObjects/12459_2022_1503_Fig5_HTML.jpg
Door Werner van de Vrede, redacteur boekenrubriek

We leven in een tijd dat het neoliberalisme de dominante economische stroming is, dat wil zeggen: de economische stroming waarop onze politici hun beleid baseren. De consensus is dat deze manier van denken in de jaren ’80, via Reagan en Thatcher, naar Nederland is overgewaaid. In het boek Neoliberalisme, een Nederlandse geschiedenis laten Bram Mellink en Merijn Oudenampsen grondig en gedetailleerd zien hoe het neoliberale denken al vanaf het begin van de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog een plaats had in de Nederlandse politiek. Het oorspronkelijk neoliberalisme zette zich af tegen zowel het keynesianisme als tegen het klassieke liberalisme. Men deelde de kritiek van Keynes op de onhoudbaarheid van een totale laissez faire-economie, maar vreesde een socialistische, egalitaire samenleving. De overheid diende wel in te grijpen in de economie, maar alleen om de markt te vrijwaren voor verstoringen als monopolievorming. Waar het neoliberalisme aanvankelijk het domein was van enkele activistische ideologen, die via denktanks en het opkopen van media de publieke opinie probeerden te beïnvloeden, is het vandaag de dag de technocratische meetlat waar vrijwel elk beleid op is gebaseerd.

Wat de gevolgen zijn van ongebreideld neoliberaal beleid laat Roxane van Iperen zien in het essay Eigen welzijn eerst. Waar Lubbers, Kok en Balkenende al flink aan de poten van de verzorgingsstaat gezaagd hebben, heeft er in tien jaar Rutte een economische en ethische kaalslag plaatsgevonden. Ooit hadden liberalen vrijheid hoog in het vaandel, maar daar is nu weinig meer van over. De helft van alle verkiezingsprogramma’s bepleiten punten die rechtstreeks tegen de democratische rechtstaat indruisen en radicaal rechts begint een steeds grotere greep op de samenleving te krijgen. Van Iperen heeft extra aandacht voor het zogenoemde ‘wellness rechts’. Een groeiende groep, voornamelijk welgestelde vrouwen die, weliswaar in de naam van wellness en liefde, maar via extremistische haatpropaganda, zijn geradicaliseerd. Van Iperen laat overtuigend zien hoe de afbouw van de verzorgingsstaat, decennialange ontmenselijking van de ander in het politieke debat, in combinatie met destructieve social media-algoritmes en een wereldwijde pandemie, het meest slechte in goede mensen naar boven haalt.
https://static-content.springer.com/image/art%3A10.1007%2Fs12459-022-1503-z/MediaObjects/12459_2022_1503_Fig6_HTML.jpg
Deze twee boeken zijn zeer verschillend van aard en opzet, maar laten allebei het belang van ideeëngeschiedenis zien. Abstracte concepten zijn vormend voor de realiteit waarin we leven. Ideeën zijn niet neutraal. Het is aan ons om een standpunt in te nemen.
Mellink, B., Oudenampsen, M., (2022)
Neoliberalisme − Een Nederlandse geschiedenis Amsterdam: Boom Uitgevers (336 pg., €29,90) Iperen, R., van, (2022)
Eigen welzijn eerst − Hoe de middenklasse haar liberale waarden verloor
Amsterdam: Thomas Rap (144 pg., €18,99)