Sociaal Werk is een mensenrechtenberoep. Al vóórdat de rechten van de mens werden gegrondvest in internationale verdragen, stonden sociaal werkers voorop in de strijd voor politieke- en burgerrechten.
Mensenrechtenberoep
Door Werner van de Vrede, redacteur Vakblad Sociaal Werk
Maar sociaal werker is niet het enige beroep dat verbonden is aan mensenrechten; de beroepen advocaat en rechter zijn dit ook. Sociaal werkers handelen wel vanuit een uniek perspectief. Het zijn experts van het dagelijks leven die bouwen aan mensenrechten ‘van onderaf’. Zij vertrekken vanuit de leefwereld van mensen en worden daar geconfronteerd met sociale onrechtvaardigheid en geschonden mensenrechten. In Sociaal werk als mensenrechtenberoep is ‘leefwereld gericht handelen’ een van de vijf bouwstenen van het handelingskader die worden uitgewerkt. De vier andere bouwstenen zijn: systeemwereld gericht handelen, participatief handelen, politiserend handelen en ontgrenzend handelen. Deze vijf zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden: het is niet mogelijk er een of twee gebieden uit te pikken en de andere te negeren.
Het boek is geschreven vanuit een Vlaams-Nederlandse samenwerking en bedoeld als leerboek voor bachelorsopleidingen Social Work. Vanwege de toegankelijkheid is besloten de nadruk te leggen op de praktijk en niet te veel in te gaan op de juridische achtergrond. Dit pakt zowel goed als minder goed uit. Het boek is prima leesbaar en regelmatig inspirerend. Aan de andere kant blijven de mensenrechten soms enkel als abstractie op de achtergrond aanwezig. Op die momenten leest het boek als één van de zoveelste methodologieboeken die het sociaal werk te bieden heeft.
Het belang van het boek is echter evident: het heeft een onderwerp dat veel meer aandacht verdient. Niet alleen studenten en docenten, maar ook werkzame professionals, teamleiders en kwaliteitsfunctionarissen zouden ermee aan de slag moeten gaan. Mensenrechten zijn geen luxe maar de basis, niet alleen van het sociaal werk, maar ook van onze vrijheid en onze democratie.
Reynaert, D., Kemmeren, C., Knevel, J., Lochtenberg, M., Plovie, E., & Tirions, M. (2023).
Sociaal werk als mensenrechtenberoep: een handelingskader voor de praktijk.
Acco Learn (216 pp., €29,50)
In verbinding met je kind
Door Bob de Raadt, freelance contextueel maatschappelijk werker, gastdocent Erasmus MC Academie; schrijver/boekenrecensent, vader & vadercoach, blogger, pastoraal counselor
Kinderen zijn belangrijk in ons leven. Zij geven een bijzondere invulling en betekenis aan ons bestaan. Leven in verbinding met je kind(eren) is een ontwikkeling en hechting is daarbij een belangrijke factor. Wat is hechting en om welke reden is het zo belangrijk? Hoe geef je daar als ouders invulling aan? In Alles Kids reikt Joriene de Vos talrijke handvatten aan om vanaf het allereerste begin de band met je kind inhoud te geven en om het kind te (leren) begrijpen. Een kernzin in dit boek: ‘Het is de uitdaging om als ouders je kind vanuit verbinding, sensitiviteit, geduld, positiviteit, respect en creativiteit zijn grenzen te leren kennen. Dat helpt hem bij het ontwikkelen van een gezond ethisch besef, geduld en zelfbewustzijn.’
Vos, J. de (2016)
Alles kids – In verbinding met je kind vanaf het allereerst begin
Uitg. Mens! (319 pp., €22,50)
Autisme en acceptatie
Door Lennie Haarsma, redacteur Vakblad Sociaal Werk
‘Ik heb met het uitbrengen van mijn boek een steen verlegd in een rivier op aarde. Laat je nooit door andere mensen naar beneden halen en blijf altijd in jezelf geloven’. Met deze woorden in het nawoord van zijn autobiografische verhaal blikt Déwa Janssen terug op zijn jeugd. Zeer gedetailleerd en chronologisch vertelt hij over zijn bewogen leven. Hij is al snel na zijn geboorte bij zijn tante gaan wonen bij wie hij zich veiliger voelde dan bij zijn biologische ouders: ‘Ik noem Wilma mijn moeder omdat ze in mijn beleving mijn enige echte moeder is.’ Hij kwam al vroeg in het speciaal onderwijs terecht ‘omdat bleek dat ik anders was dan mijn leeftijdsgenootjes’. Toen hij zes was, werd de diagnose ppd/nos gesteld. School was vaak onveilig voor Janssen omdat hij gepest werd.
Het is bewonderenswaardig hoe de auteur reflecteert op zijn gedrag en hoe open hij is over zijn beperking. De steun van zijn (pleeg)ouders beschrijft hij mooi, evenals de vele uitstapjes die hij maakt en het contact met de kinderen van ‘moeder’ Wilma. De hoofdstukken hebben allemaal passende namen zoals ‘1999: Eerste schooldag; gelijk een blauw oog’, ‘2002: Een kleine jongen in een grote boze wereld’, ‘2006-2007 Ben ik nu echt zo dom?’, ‘2010-2011: Een nieuwe start en een nieuw begin’, ‘2015-2016: Terug naar de afgrond’ en ‘2017-2018: De opbouw van een zakelijk netwerk’.
Van niets naar iets maakt op een zeer persoonlijke manier duidelijk hoeveel vooroordelen er nog altijd bestaan over mensen met autisme en hoe belangrijk het is om geaccepteerd te worden.
Janssen, Déwa (2023)
Van niets naar iets
Uitgeverij BoekScout (246 pp., €22,50)