Onlangs stond Linde Tornabene een meisje en haar ouders bij in ziekenhuis Rijnstate in Arnhem. Het hele gezin was gespannen, want er werd een chronische darmziekte bij het
meisje vermoed. Een dag voor de gastroen colonscopie werd ze al opgenomen. ‘Het waren intensieve dagen voor ze,’ vertelt Tornabene. ‘Zo moest ze een bepaalde vloeistof opdrinken voor het onderzoek waar uiteindelijk een sonde voor nodig was. Ze had prikangst en autisme. Ik vind het bijzonder dat je als mpz’er dan het verschil kan maken
door samen met zo’n gezin een plan an aanpak te maken, te luisteren en ze bij te staan tijdens het proces. “Jullie werk is goud waard,” zeiden de ouders later tegen me.’

Kinderen én gezin
Tornabene weet uit ervaring hoe belangrijk haar werk is: zij onderging zelf op haar zestiende een operatie aan haar amandelen en werd daarop voorbereid
door een pedagogisch zorgverlener. ‘Ik wilde in mijn latere baan graag iets voor andere mensen betekenen en maakte op deze manier kennis met mijn huidige vak.’ ‘Het is ook heel leuk om met kinderen te werken,’ voegt Brigitte Thomassen toe. Zij is werkzaam in het Prinses Máxima Centrum in Utrecht. ‘Het is mijn taak ervoor te zorgen dat
een kind een onderzoek of behandeling met zo min mogelijk stress en angst ondergaat. Zo geef ik bijvoorbeeld uitleg over onderzoeken en begeleid ik het kind en de ouder bij de narcose voor een operatie. Als mpz’er focus je niet alleen op het kind, maar op het hele gezin, dus ook op de broertjes, zusjes en ouders. Voor hen is het ook allemaal spannend. Ieder kind en ieder gezin is anders, dus per geval bekijk je samen welke aanpak het beste werkt.’

Medisch team
Volgens Tornabene is het werken met kinderen anders dan dat met volwassenen. ‘Een kind zal ondanks dat het ziek is toch blijven spelen, ontdekken en beleven. De ontwikkeling gaat gewoon door. Kinderen staan er vaak meer onbevangen in terwijl de wereld van hun ouders op het moment dat ze horen dat hun kind ziek is, stil komt te staan.’ ‘Zij zijn soms meer bezig met of hun kind het wel haalt, terwijl het kind zelf meer in het moment leeft,’ gaat Thomassen verder. ‘Kinderen vinden het vaak wel leuk hier in het ziekenhuis, ze kunnen hier veel doen. Er staan muziekinstrumenten, er worden activiteiten geregeld, de CliniClowns komen langs. Ouders zijn meer bezig met vragen als: hoe ga ik dit thuis regelen? Een kind krijgt bij ons een heel medisch team toegewezen en eigenlijk ben ik samen met de psychosociale medewerkers een schakel tussen dat team en het gezin. Als mpz’er heb je nauw contact met het medische team en zit je bij de multidisciplinaire overleggen. Ik houd het belang van het kind in de gaten en bespreek met de ouders wat zij willen.’

Ontwikkelingen
De afgelopen jaren is het vak van medisch pedagogisch zorgverlener flink in ontwikkeling geraakt, aldus Thomassen en Tornabene. ‘Denk aan het expertiseprofiel, dat sinds 2018 bestaat. Daarnaast werken we meer poliklinisch, zijn er verschillende pedagogische spreekuren, hebben we meer oog voor de ontwikkeling van het kind en wordt nu het hele gezin erbij betrokken in plaats van alleen het kind,’ vertelt Thomassen. ‘We worden zelf ook meer ingeschakeld door het hele ziekenhuis, in plaats van alleen door de verpleegafdeling.’ Tornabene: ‘En we hebben een belangrijker rol gekregen in het voorkomen van trauma’s en angsten. Hoe zorg je ervoor dat een kind geen
prikangst krijgt? Een van onze doelen is ervoor te zorgen dat een kind een volgende keer met een vertrouwd gevoel naar het ziekenhuis gaat.’

Beter beschermd
Tornabene is blij dat haar beroep nu een registratie bij de BPSW heeft. ‘Op deze manier wordt het vak in Nederland beter gewaarborgd,’ stelt ze. ‘We zijn beter beschermd en het is een bewijs van je deskundigheid.’ Thomassen is het daarmee eens: ‘Ik hoop dat de registratie zorgt voor meer professionalisering van het beroep. Wij waren een van de weinigen in het vakgebied kindzorg die ‘m nog niet hadden. Nu kunnen we bepaalde eisen stellen, bijvoorbeeld op het gebied van scholing. Het zou mooi zijn als de registratie eraan bijdraagt dat er modules op hbo-opleidingen komen over medisch pedagogische zorgverlening. Ons vak moet bekender worden en de basis sterker. Daar kan een module op een hbo-opleiding als social work of pedagogiek voor zorgen.’ Sociaal werk, en medische pedagogische zorgverlening in het bijzonder, is ‘het mooiste vak dat er bestaat,’ vindt Thomassen, die het werk al 25 jaar doet. ‘Ik zie kinderen beter worden en ik zie kinderen overlijden. Dat laatste hakt erin, iedere keer weer. Maar ook dan, net als wanneer het goed gaat, is het fijn om een gezin te kunnen begeleiden. Daar haal ik iedere werkdag weer voldoening uit.’

Meer weten over de vakgroep Medisch Pedagogisch Zorgverleners binnen de BPSW?
Zie: BPSW